Βυζαντινό Μουσείο Ιεράς Μητρόπολης Ταμασού & Ορεινής
Το Μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐα. Στεγάζεται εντός του Επισκοπικού Μεγάρου στην κοινότητα Επισκοπειό. Η Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής αποτελεί μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές επισκοπές της Κύπρου, αφού ο πρώτος επίσκοπός της άγιος Ηρακλείδιος, χειροτονήθηκε από τους αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα περί το έτος 45 μ.Χ. κατά τη διάρκεια της πρώτης περιοδείας τους στο νησί. Σύμφωνα με γραπτές πηγές, η Μητρόπολη Ταμασού διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό και ηγετικό ρόλο στη διάδοση και εδραίωση του χριστιανισμού στην Κύπρο. Επομένως, η δημιουργία χριστιανικού – βυζαντινού μουσείου στον χώρο αυτό κρίθηκε αναγκαία. Στο Μουσείο εκτίθενται ανεκτίμητα βυζαντινά και μεταβυζαντινά κειμήλια τα οποία χρονολογούνται από τον 5ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Παρουσιάζονται εικόνες, ιερά σκεύη, άμφια, χειρόγραφα, νομίσματα, κεραμικά και άλλα, τα οποία προέρχονται κατά κύριο λόγο από τις κοινότητες της μητροπολιτικής περιφέρειας Ταμασού και Ορεινής. Η συμβολή και η συνεργασία των κοινοτήτων ήταν ιδιαίτερα σημαντική και καθοριστική για την σύσταση του Μουσείου. Μερικά επίσης εκθέματα προέρχονται από την προσωπική συλλογή του Μητροπολίτη Ταμασού και Ορείνης, κ. Ησαΐα Κυκκώτη.
Παλαιότερο χρονολογικά έκθεμα του Μουσείου και με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον είναι μαρμάρινη, κτητορική επιγραφή, η οποία προέρχεται από παλαιοχριστιανικό οικοδόμημα της Ταμασού και χρονολογείται στον 5ο αιώνα. Στην επιγραφή αναφέρεται το όνομα του επισκόπου Ταμασού Χαμέρετου, το οποίο μέχρι σήμερα αγνοούσαμε.
Οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες του Μουσείου συγκροτούν μία από τις συμαντικότερες συλλογές του. Καλύπτουν χρονικά την περίοδο από τον 13ο έως και τον 19ο αιώνα. Στη συλλογή εικόνων παρουσιάζονται έργα μοναδικά για το είδος τους όπως για παράδειγμα ο ξύλινος ζωγραφιστός σταυρός από τον Ασκά και η αμφιπρόσωπη εικόνα από την Κλήρου.
Από τα αντικείμενα μικροτεχνίας ξεχωρίζει ορειχάλκινος σταυρός λειψανοθήκη ή ευλογίας του 10ου αιώνα από το χωριό Άγιος Επιφάνιος Ορεινής. Πρόκειται για ιδιόμορφο σταυρό ως προς το σχήμα και τη διακόσμησή του. Σημαντικό σύνολο αποτελούν οι ορειχάλκινοι διακοσμητικοί δίσκοι οι οποίοι χρονολογούνται στον 15ο – 16ο αιώνα. Τα αντικείμενα της μεταβυζαντινής περιόδου υπερτερούν αριθμητικά και είναι κυρίως έργα εκκλησιαστικά. Πρόκειται για θυμιατήρια, καντήλια, σταυρούς αγιασμού, δισκοπότηρα, πόρπες και άλλα.
Στο Μουσείο παρουσιάζεται πέραν από μεμονωμένα χρυσά νομίσματα τα οποία αποτελούν αντιπροσωπευτικές κοπές των περισσότερων βυζαντινών αυτοκρατόρων, τμήμα του νομισματικού Θησαυρού από τη μονή του Αγίου Παντελεήμονα της Αχεράς.
Η συλλογή χειρογράφων και παλαιτύπων περιλαμβάνει χειρόγραφα τα οποία ανάγονται στον 16ο αιώνα και εντεύθεν και παλαίτυπα που χρονολογούνται στον 17ο έως και τον 19ο αιώνα, τα οποία τυπόθηκαν σε γνωστά τυπογραφικά κέντρα της Βενετίας. Ξεχωρίζει χειρόγραφο Ευαγγελιστάριο το οποίο σώζει την αρχική του στάχωση και χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Το Ευαγελιστάριο προέρχεται από το χωριό Καμπί.
Σε περίοπτη θέση στο Μουσείο βρίσκεται ενότητα με τους τοπικούς αγίους, οι οποίοι ασκήτεψαν και έδρασαν στη μητροπολιτική περιφέρεια Ταμασού και Ορεινής. Παρουσιάζονται κυρίως μέσα από μεταβυζαντινές εικόνες και ακολουθίες τοπικών αγίων όπως για παράδειγμα του αγίου Ηρακλειδίου και των αγίων Ηλιοφώτων.
Ο επισκέπτης του Μουσείου της Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής μπορεί να παρακολουθήσει μέσω των εκθεμάτων την ιστορία και τέχνη της περιοχής της Ταμασού και της Ορεινής ανά τους αιώνες. Στόχος του Μουσείου της Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής είναι η συγκέντρωση, προστασία, μελέτη και προβολή έργων τέχνης και αντικειμένων από τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Επίσης να αποτελέσει την καρδιά ενός πολιτιστικού χώρου, τον οποίο στερείται η ευρύτερη περιοχή, και να γνωστοποιήσει στο κοινό την ιστορία της περιοχής όπως αυτή αποτυπώνεται μέσα από τα εκθέματα του Μουσείου.
Επαρχία: Λευκωσία
Ταχυδρομική Διεύθυνση: Λεωφόρος Σταύρου Στυλιανίδη 2642 Επισκοπειό Λευκωσία
Διαπίστευση: Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής
Περίοδος Λειτουργίας: Όλο τον χρόνο
Ωράριο Λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή 09:00 – 13:00. Επισκέψεις απογεύματα και Σαββατοκυρίακα μετά από τηλεφωνική επικοινωνία στα τηλέφωνα 00357-22465465 και 00357-99774770.
Διευκολύνσεις: Το μουσείο είναι προσβάσιμο για άτομα σε τροχοκάθισμα. Υπάρχουν χώροι υγιεινής και για άτομα σε τροχοκάθισμα. Υπάρχουν χώροι στάθμευσης.
Ιστοσελίδα / Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: www.imtamasou.org.cy / imt@imtamasou.org.cy
Τηλέφωνο Επικοινωνίας / Τηλεομοιότυπο: 00357-22465465 / 00357-22624600
Τιμή Εισιτηρίου: Δωρεάν
Προμήθεια Εισιτηρίου: —
Χάρτης Πλοήγησης Google Map: