Ανηφορίζοντας προς την Ανώγυρα ανάμεσα σε χαρουπιές, αμυγδαλιές και αμπέλια, στα δεξιά του δρόμου ξεπροβάλλουν τα ερείπια του Μοναστηριού του Τιμίου Σταυρού. Το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στο χώρο ενός υστερορωμαϊκού πρωτοβυζαντινού συνοικισμού που αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων σαν χώρα «Ανωγύρων» και ο οποίος ακόμα δεν έχει ερευνηθεί αρχαιολογικά.
Η εκκλησία είναι κτισμένη στο ανατολικό τμήμα μιας τρίκλιτης Βασιλικής, ίσως παλαιοχριστιανικής. Στους μέσους Βυζαντινούς χρόνους κτίστηκε άλλη τρίκλιτη καμαροσκέπαστη Βασιλική, η οποία σώζεται σε αρκετό ύψος. Τον 14ον αιώνα κτίστηκε η σημερινή εκκλησία στον τύπο του μονόκλιτου ναού με τρούλο.
Στο εσωτερικό σώζονται ορισμένα κατάλοιπα τοιχογραφιών που χρονολογούνται τον 15ον αιώνα και μπορούν να ενταχθούν στην Παλαιολόγια ζωγραφική. Πολύ πιθανόν είναι έργα ζωγράφων από την Κωνσταντινούπολη που κατέληξαν στην Κύπρο μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, το 1453.
Σήμερα, δυστυχώς, μόνο τμήματα αυτών των τοιχογραφιών σώζονται. Στην αψίδα διασώζονται τμήματα των συλλειτουργούντων ιεραρχών, ενώ στην ανατολική καμάρα, στο Ιερό Βήμα, διασώζονται οι μόνες καλά διατηρημένες σκηνές από την Ανάληψη και την Πεντηκοστή.
Στα σφαιρικά τρίγωνα του τρούλου, σώζονται επίσης σε καλή κατάσταση τμήματα από τους Ευαγγελιστές. Σε πολύ μεταγενέστερους χρόνους γύρω από την εκκλησία, κυρίως στη νότια πλευρά, προστέθηκαν στα ερείπια των εκκλησιών τοίχοι για τη δημιουργία δωματίων για τις ανάγκες των μοναχών που εγκαταστάθηκαν εκεί. Σύμφωνα με τους Κυριαζή και Τσικνόπουλλο ένας από τους Σταυρούς του μοναστηριού του Ομόδους αρχικά ανήκε στο μοναστήρι της Ανώγυρας και σε χρόνους δύσκολους, κατ΄ εντολή του Μητροπολίτη Πάφου, μεταφέρθηκε εκεί για ασφάλεια, όπου και παραμένει.
Ο θρύλος λέει ότι στην περιοχή του μοναστηριού υπάρχει μια υπόγεια σήραγγα όπου οι μοναχοί που κατοίκησαν το μοναστήρι φύλαγαν τους θησαυρούς τους και ότι αυτοί έτρωγαν με χρυσά κουτάλια και έβαζαν τα ψωμιά τους πάνω σε χρυσές μονοβούππες, πράγματα που, κατά την παράδοση, βρίσκονται κρυμμένα στη σήραγγα.
Η αρχαιολογική έρευνα που άρχισε και θα συνεχιστεί πιο εντατικά στο μέλλον, σίγουρα θα φέρει στο φως νέα στοιχεία για αυτό το αξιόλογο μοναστηριακό συγκρότημα και θα γίνει ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου. Στην αυλή του μοναστηριού γίνεται πανηγύρι κάθε 1η Αυγούστου.