Χαιρετισμός Υπουργού Μεταφορών Μάριου Δημητριάδη στα εγκαίνια Μουσείου Κυπριακού Σιδηροδρόμου
Αγαπητοί φίλοι, αγαπητές φίλες,
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων παρουσιάζει σήμερα στην Ευρύχου ένα διαφορετικό Μουσείο από αυτά που μας έχει συνηθίσει, καταδεικνύοντας την πολύπλευρη συμβολή του στην διατήρηση και ανάδειξη της κληρονομιάς αυτού του τόπου, η οποία εκτείνεται μέσα στο χρόνο μέχρι και τη δική μας εποχή.
Δεν θα μιλήσω για το περιεχόμενο του Μουσείου ή το ιστορικό της δημιουργίας του. Αυτό το αφήνω στους επόμενους ομιλητές. Εκείνο που επιθυμώ να μοιραστώ μαζί σας τους στόχους που τέθηκαν με τη λειτουργία του Μουσείου Κυπριακού Σιδηρόδρομου.
Η λειτουργία του Μουσείου αποβλέπει σε κάτι περισσότερο από μια πετυχημένη αποκατάσταση του κτιρίου και μια ελκυστική παρουσίαση των εκθεμάτων. Συνιστά αφύπνιση της συλλογικής μνήμης, για ένα κομμάτι της ιστορίας μας που είναι πρόσφατο αλλά ξεχάστηκε γρήγορα, ίσως γιατί δεν διήρκησε πολύ.
Μέσω του Μουσείου, ανακαλύπτουμε, οι πιο νέοι, και ξαναθυμόμαστε, οι πιο παλιοί, την ύπαρξη ενός σιδηρόδρομου που εκτεινόταν από την Αμμόχωστο στην Λευκωσία, στην Μόρφου και στην Ευρύχου, με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς, ο οποίος λειτούργησε από το 1905 μέχρι το 1951.
Μέσα από τα αντικείμενα, τις φωτογραφίες, τα κείμενα και τις σύντομες ταινίες που φιλοξενεί το Μουσείο, ανακαλύπτουμε ότι ο σιδηρόδρομος ήταν κάτι περισσότερο από ένα μέσο διακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων. Η λειτουργία του σιδηρόδρομου αποτέλεσε για την Κύπρο ιστορικό γεγονός, που σηματοδότησε την έξοδο του νησιού από την προβιομηχανική εποχή και δημιούργησε νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα. Για τους Κύπριους, ήταν ένα φαινόμενο που επέφερε μεγάλες και μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Συνέδεσε την ύπαιθρο με τις πόλεις, έφερε το ταχυδρομείο και τον τηλέγραφο σε απομονωμένα μέχρι τότε χωριά, συνέβαλε στην ανάπτυξη πολλών οικισμών, όπως η Ευρύχου.
Ακόμα και αν δεν τον χρησιμοποιούσαν για να ταξιδέψουν, οι παππούδες μας χαίρονταν το σιδηρόδρομο με τον δικό τους τρόπο, όταν φορούσαν τα καλά τους για να πάνε να δούνε τα τρένα που έρχονταν στον σταθμό, όταν μαζεύονταν κάτω από τις γέφυρες για να θαυμάσουν το «παπόρι» όπως το αποκαλούσαν, ή όταν ρύθμιζαν τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με την ώρα που το τρένο περνούσε από τον τόπο τους.
Οι μνήμες του σιδηρόδρομου της Κύπρου είναι πρόσφατες. Ίσως βέβαια να ξεθώριασαν, δεν χάθηκαν όμως, ακόμα. Αν και ένα μεγάλο μέρος των πληροφοριών για τον σιδηρόδρομο έχει αντληθεί από αρχεία, ένα άλλο, σημαντικό μέρος έχει ανασυρθεί από τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες αυτών που τον έζησαν ως υπάλληλοι και ως επιβάτες, αλλά και ως απλοί θεατές, που κρατούν ακόμα στην καρδιά τους ζωηρές τις αναμνήσεις και τις εντυπώσεις τους από τα τρένα της Κύπρου. Δεν είναι απίθανο κάποιοι από εσάς να ανακαλύψετε στις φωτογραφίες των επιβατών ή του προσωπικού κάποιο συγγενή σας, να θυμηθείτε μια δική σας εμπειρία, ή μια ιστορία, που ακούσατε από κάποιο ηλικιωμένο συγγενή ή φίλο.
Θεωρώ ότι η γοητεία αυτού του μικρού Μουσείου πηγάζει ακριβώς από το γεγονός ότι προσθέτει ένα ακόμα κρίκο στην μακριά αλυσίδα της ιστορίας μας, εμπλουτίζοντας τη συλλογική μνήμη με μια νοσταλγική προσθήκη.
Συγχαρητήρια και ευχαριστίες σε όλους τους συντελεστές: Τμήμα Αρχαιοτήτων, ερευνητές, δωρητές, ιδρύματα, μελετητές, την κοινότητα Ευρύχου, τους ειδικούς που βοήθησαν το Τμήμα Αρχαιοτήτων στο έργο της αποκατάστασης του κτιρίου του Σιδηροδρομικού Σταθμού και στην ετοιμασία του Μουσείου.
Εύχομαι στο Μουσείο του Κυπριακού Σιδηρόδρομου καλό ταξίδι μέσα στο χρόνο, με νέα εκθέματα και με δραστηριότητες που θα το κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρον. Είμαι βέβαιος ότι ο κόσμος θα το αγαπήσει και θα το αγκαλιάσει όπως του αξίζει, γιατί αντιπροσωπεύει μια πτυχή της ιστορίας μας που δεν πρέπει να ξεχάσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.