Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ
Η Μονή
Η Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ αποτελεί σημαντικό κόμβο στο δίκτυο των εντός Κύπρου Μετοχίων της Ιεράς Μονής Κύκκου. Στην κυριότητα της περιήλθε στις αρχές του 18ου αιώνα. Προσφάτως σε μια προσπάθεια να ξαναδώσει την παλιά αίγλη στο Μετόχιο, η αδελφότητα της Μονής Κύκκου, με πρωτοβουλία, προσωπική εμπλοκή και επιστασία του Ηγουμένου της κ.Νικηφόρου, ανακαίνισε τον ναό, αναπαλαίωσε τα ερειπωμένα κτίρια του και ανήγειρε άλλα σύγχρονα οικοδομήματα. Ολα μαζί, εδώ και μερικά χρόνια, φιλοξενούν το νεοιδρυθέν Πολιτιστικό Ιδρυμα Ιεράς Μονής Κύκκου “Αρχάγγελος”, το οποίο ήδη έχει αξιόλογη προσφορά στα πνευματικά και πολιτιστικά δρώμενα του τόπου.
Το μοναστηριακό συγκρότημα
Αρχικώς το καθολικό της Μονής περιβαλλόταν από διάφορα μοναστηριακά κτίρια. Η πρώτη σ’ εμάς γνωστή μορφή τους οφείλεται στον οξυδερκή και παρατηρητικότατο Ρώσο μοναχό Βασίλειο Μπάρσκυ. Μετά την εκεί επίσκεψη του, το 1735, μας άφησε σύντομη περιγραφή και σχέδιο της Μονής2. Τα κτίρια του σχεδίου του Μπάρσκυ πιθανότατα να ανάγονται στο έτος 1660, όταν ο τότε Αρχιεπίσκοπος Νικηφόρος (1641-1674) την είχε ανακαινίσει. Πάντως, όπως σημειώνει ο Ρώσος προσκυνητής, δεν ήταν στερεά, διότι κατασκευάστηκαν με το πιο διαδεδομένο υλικό της εποχής, τα πλιθάρια, σε αντίθεση με τον πετρόκτιστο ναό.
Ή μονή αυτή καταλαμβάνει μεγάλο χώρο, είναι τετραγωνική και όχι στερεώς οικοδομημένη, αφού όλα τα κελιά είναι με πλιθάρι. Έχει ευρύχωρη αυλή με φρεάτιο αγνού νερού και ένα μεγάλο ναό στο μέσο, ωραία οικοδομημένο με καλά πελεκημένων ομαλό λίθο”. Στα μετέπειτα χρόνια τα κτίρια της νότιας και της δυτικής πλευράς καταστράφηκαν εντελώς, χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος, ενώ απέμειναν μόνον αυτά της ανατολικής και βόρειας, που ανοικοδομήθηκαν εκ βάθρων στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα. Η νέα μορφή απέβαλε και τη στοά μπροστά από την ανατολική πτέρυγα. Την ίδια περίοδο προσετέθη το σωζόμενο μέχρι τις ημέρες μας διώροφο κτίσμα στο ανατολικό τμήμα της βόρειας πλευράς.
Με τη μορφή αυτή χρησιμοποιούνταν έως τα μέσα του 20ού αι. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου επήλθε η ερήμωση και τα κτίρια έγιναν ετοιμόρροπα. Τότε, ο νυν Ηγούμενος της Μονής Κύκκου Νικηφόρος, αμέσως μετά την ανάδειξη του στην ηγουμενία τον Ιανουάριο του 1984, ανέλαβε την ανακαίνιση και αναπαλαίωση τους.
Το επίπονο έργο περατώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια, το 1986, στεγάστηκε σε αυτά το νεοσυσταθέν Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, για τις ανάγκες του οποίου στις αρχές της δεκαετίας του 1990 λειτούργησε και η νεόδμητη Αίθουσα Τελετών. Την ίδια περίοδο κτίστηκε και το καμπαναριό. Σήμερα το μοναστηριακό συγκρότημα πήρε ολοκληρωμένη μορφή, αφού επί των ημερών μας προσετέθη και νότια πτέρυγα.
Η προαναφερόμενη πολύχρονη εγκατάλειψη της Μονής συνέβαλε στη φθορά και του ναού. Για τον λόγο αυτό, ταυτόχρονα με την αναπαλαίωση των υπόλοιπων κτιρίων, ο Ηγούμενος Νικηφόρος προχώρησε από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και στην ανακαίνιση του καθολικού. Αποκαταστάθηκε και επιχρυσώθηκε το εικονοστάσιο, κατασκευάστηκαν δεσποτικοί θρόνοι, άμβωνας, προσκυνητάριο και πολλά άλλα απαραίτητα για την επαναλειτουργία του. Επίσης, αγιογραφήθηκαν από τον Σώζο Γιαννούδη και τοποθετήθηκαν στο τέμπλο οι εξής επτά νέες εικόνες: του Χριστού, της Παναγίας, του Ιωάννη του Πρόδρομου, του Ιωάννη του Θεολόγου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, των Αγίων Τύχωνα, Μελετίου και Παρθενίου, και των Αγίων Νικολάου και Σπυρίδωνα. Τοιουτοτρόπως μετατράπηκε και πάλιν σε κέντρο αναφοράς του Μετοχίου.
Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Κύκκου και Τηλλυρίας.
Επαρχία: Λευκωσία
Ταχυδρομική Διεύθυνση: Αρχάγγελος Λευκωσία
Διαπίστευση: Ιερά Μητρόπολη Κύκκου και Τηλλυρίας
Περίοδος Λειτουργίας: Όλο τον χρόνο
Ωράριο Λειτουργίας: Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας 00357-22390713
Διευκολύνσεις: Υπάρχει χώρος στάθμευσης. Υπάρχουν χώροι υγιεινής. Δίπλα από τον ναό υπάρχει το Κέντρο Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου, η βιβλιοθήκη, το Παγκόσμιο Βήμα Θρησκειών και Πολιτισμών, ο Θησαυρός της Κυπριακής – Ελληνικής γλώσσας και τα εργαστήρια συντήρησης του μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου. Υπάρχει στον χώρο αποθήκη – πωλητήριο όπου οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να αγοράσουν εκδόσεις της Ιεράς Μονής Κύκκου (ελληνικά, αγγλικά, ρωσικά)
Ιστοσελίδα / Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: www.kykkos.org.cy / gramateiakykkos@gmail.com
Τηλέφωνο Επικοινωνίας / Τηλεομοιότυπο: 00357-22390681 / 00357-22390648
Τιμή Εισιτηρίου: Δωρεάν. Γίνονται δεκτές προαιρετικές εισφορές.
Προμήθεια Εισιτηρίου: —
Χάρτης Πλοήγησης Google Map: