Κρασοχώρια της Λεμεσού Διαδρομή Κρασιού
Γνωστά κρασοχώρια σε μια εύκολη διαδρομή μέσα από ένα πανέμορφο σκηνικό. Ένα προπύργιο της παραδοσιακής οινοποιίας με μια εξαιρετική επιλογή σε τοπικά κρασιά.
Πουθενά αλλού στην Κύπρο δεν θα βρείτε τόσα πολλά οινοποιεία όπως εδώ στα χωριά της Λεμεσού, που είναι γεμάτα αμπέλια και είναι γνωστά και σαν Κρασοχώρια. Στο Όμοδος και στο Κοιλάνι μόνο υπάρχουν 10 τέτοια οινοποιεία.
Η διαδρομή είναι καταπληκτική και δεν μοιάζει με καμία άλλη. Το ξηρό κλίμα σε συνδυασμό με τη μοναδική γεωλογία ευθύνονται για κάποια από τα εξαιρετικότερα κρασιά, που φτιάχνονται από τις ντόπιες ποικιλίες Ξυνιστέρι και Μαύρο και από κάποιες από τις εισαγόμενες όπως το Cabernet Sauvignon, το Mataro, το Grenache και το Syrah.
Βεβαιωθείτε ότι θα έχετε αρκετή ώρα στη διάθεση σας για να δοκιμάσετε τα ειδικά κρασιά που έχουν να σας προσφέρουν. Επισκεφτείτε υπέροχα χωριά ανέπαφα από το χρόνο, όπως το Όμοδος, τη Βάσα, το Κοιλάνι, τη Λόφου και το Βουνί με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους, τα λιθόστρωτα στενά δρομάκια τους, το ευχάριστο περιβάλλον.
Κάποια από αυτά φιλοξενούν και μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες της Κύπρου.
Ένας σύγχρονος ζευς για τον σύγχρονο περιηγητή
”Οία η μορφή, τοιάδε η ψυχή”, έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες. Πίστευαν ότι ένα όμορφο παρουσιαστικό κρύβει και έναν όμορφο κόσμο. Πουθενά δεν ισχύει αυτό περισσότερο από την περιοχή ”Κρασοχωριών Λεμεσού”. Είναι παραδοσιακά το πρόσωπο της ψυχής των κρασιών του νησιού και είναι πανέμορφη.
Πανέμορφη σε φυσικό τοπίο, πανέμορφη σε λαϊκή αρχιτεκτονική και πανέμορφη όσον αφορά στις γεύσεις της. Η περιοχή Κρασοχωριών Λεμεσού μαγεύει τον σύγχρονο ταξιδιώτη – οινόφιλο, εκείνον που αντιλαμβάνεται ότι το κρασί είναι τρόπος ζωής – και θα εκτιμήσει ένα ποτήρι από τις τοπικές ποικιλίες στο φυσικό τους περιβάλλον.
Η ζώνη απαρτίζεται από είκοσι χωριά στις νότιες πλαγιές του όρους Τροόδους και αποτελεί την τέταρτη περιοχή Οίνων Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης στην Κύπρο.
Σαν σύγχρονος Οδυσσέας σε αναζήτηση Ιθάκης ανεβείτε στη φιλόξενη βουνοσειρά – αλλά μη βιαστείτε. Όπως είπε και ο Καβάφης ”.. να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος”. Το ταξίδι είναι η ίδια η ανταμοιβή, και είναι μια ανταμοιβή πλούσια, γενναιόδωρη για το πνεύμα και το σώμα. Γραφικά καφενεία και ταβέρνες συμπληρώνουν το τοπίο. Τα μέρη με ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον είναι αρκετά. Εξίσου σημαντικό είναι ότι ο δρόμος περιβάλλεται από οινοποιεία. Ο κοινός παρονομαστής είναι η φιλοξενία. Όπου κι αν πας, οι κάτοικοι σε καλοδέχονται ακολουθώντας την παράδοση του Ξένιου Ζεύς, προστάτη της φιλοξενίας στο αρχαίο πάνθεον.
Γενικά Χαρακτηριστικά
Η διαδρομή διασχίζει μια περιοχή που βρίσκεται στις νότιες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους. Ξεχωρίζει για τη μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας. Η γεωλογία εδώ παρουσιάζει παγκόσμιο ενδιαφέρον αφού αποτελεί ένα οφιολιθικό σύμπλεγμα που σχηματίστηκε πριν από 90 εκατομμύρια χρόνια, 8,000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η διαδρομή διανύει μια παραδοσιακά αμπελουργική περιοχή με μεγάλα κρασοχώρια. Κατά μήκος της διαδρομής θα συναντήσουμε έντεκα επισκέψιμα οινοποιεία.
Κλίμα: Tο υψόμετρο της περιοχής φτάνει μέχρι και τα 1,100 μέτρα με αποτέλεσμα οι χειμώνες στα υψηλότερα είναι ψυχροί. Το καλοκαίρι όμως μεγάλο μέρος της περιοχής διατηρείται δροσερό.
Εδάφη: Στην πλειοψηφία τους είναι αβαθή ως σχετικά βαθιά χαλικώδη με μεγάλες αλλά συνήθως ομαλές κλίσεις. Ενδείκνυνται για καλλιέργεια οινοποιήσιμων αμπελιών.
Αμπελώνες: Τα είκοσι χωριά της διαδρομής ανήκουν στην τέταρτη περιοχή Οίνων Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΟΕΟΠ)
Ερυθρές ποικιλίες: Μαύρο, Όφθαλμο, Μαραθεύτικο, Carignan, Mattaro, Oellade, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Alicante B., Grenache, Shiraz, Merlot, Λευκάδα
Λευκές ποικιλίες: Ξυνιστέρι,Palomino, Malvasia L., Malvasia G., Sauvignon Black, Sauvignon Blanc, Riesling, Semellion, Chardonnay, Malaga.
H διαδρομή
Ξεκινώντας από τη Λεμεσό με δυτική κατεύθυνση στον αυτοκινητόδρομο Α6 συναντούμε, στα επτά χιλιόμετρα, την έξοδο προς το Κολόσσι. Η πρώτη πάροδος στα αριστερά οδηγεί στο κέντρο του χωριού. Η περιοχή που συνορεύει με τον βιότοπο και το ιδιόμορφο δάσος Ακρωτηρίου είναι κατάμεστη από πορτοκαλεώνες, λεμονόκηπους και κυπαρίσσια.
Στο Κολόσσι μην αμελήσετε να επισκεφθείτε το κάστρο. Η παράδοση θέλει το ιδιαίτερο κρασί της Κύπρου, την ”Κουμανταρία”, να οφείλει την προέλευση του ονόματος του στους ιππότες που στάθμευαν εδώ. Το φέουδο τους ονομαζόταν ”Grande Commanderie” και από εδώ το τοπικό κρασί που τόσο αγάπησαν εξαγόταν στις αυλές της Ευρώπης.
Η Ερήμη, δεύτερος σταθμός βρίσκεται δύο χιλιόμετρα πιο πέρα και σχεδόν δεν γίνεται αντιληπτή η διάβαση στα όρια της. Διασχίζοντας την συναντούμε στα αριστερά το Κυπριακό Οινομουσείο. Στεγάζεται σε μια διώροφη αγροτική έπαυλη και μία επίσκεψη εκεί θα ικανοποιήσει κάθε οινόφιλο.
Αφήνοντας την Ερήμη στρίβουμε δεξιά και ξεκινούμε την αναρρίχηση στα βουνά. Προσπερνούμε το χωριό Καντού και φτάνουμε στους οικισμούς Σούνι και Ζανατζιά. Στον τελευταίο ανακαλύπτουμε μια κομψή πλατεία με πεύκα που σκιάζουν ευεργετικά τα παγκάκια.
Συνεχίζοντας την ανάβαση βλέπουμε να ξεπροβάλλει ένα πευκόδασος. Στην κοιλάδα που ακολουθεί εμφανίζεται το πρώτο χωριό που σηματοδοτεί τα όρια της οινικής ζώνης. Είναι οι Πάνω Κυβίδες που οικοδομίθηκαν το 1971 όταν οι κάτοικοι του χωριού αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από την πατροπαράδοτη γη τους λόγω κατολισθήσεων. Παράλληλα προς την κύρια οδό βρίσκουμε μια λοφοσειρά με απερίσπαστη θέα.
Τέσσερα χιλιόμετρα αργότερα συναντούμε το δεύτερο χωριό της διαδρομής, τον Άγιο Αμβρόσιο, με ειδυλλιακό τοπίο που συνδυάζει ψηλούς λόφους με φαράγγια. Η αρχιτεκτονική του χαρακτηρίζεται από πετρόχτιστα σπίτια κατά μήκος στενών δρόμων. Στο κέντρο του ένα καφενείο καλωσορίζει τον επισκέπτη με έναν εξώστη στην κορυφογραμμή. Η θέα είναι συναρπαστική αλλά, η ιδιαίτερη χαρά του οινόφιλου ακούει στο όνομα ”ΓΑΙΑ ΟΙΝΟΤΕΧΝΙΚΗ”. Το οινοποιείο παράγει οργανικό κρασί, με σταφύλια δικής του καλλιέργειας, πιστοποιημένο από την Ε.Ε. Αξίζει να δοκιμάσετε το ”Αμπελίδα”, ένα κρασί λευκοκίτρινου χρώματος με πολύ απαλά αρώματα, οινοποιημένο από Ξυνιστέρι.
Αναχωρώντας, βγαίνουμε από τον Ε601 και στρίβουμε δεξιά προς το Βουνί. Η διαδρομή είναι ευχάριστη με αμπέλια να στολίζουν αμφίπλευρα το δρόμο. Μια ελικοειδής πλάγια οδός μας οδηγεί στο χωριό, χτισμένο ανάμεσα στο Χα Ποτάμι και στον Κρύο ποταμό. Αυτό μας προετοιμάζει για τους φιδωτούς δρόμους που θα συναντήσουμε στο χωριό. Τα σπίτια πειθαρχούν στην ημιορεινή αρχιτεκτονική με πέτρα και εσωτερικές αυλές. Κοντά στο κέντρο ανακαλύπτουμε έναν εκδρομικό εξώστη χτισμένο στην στροφή μιας πλαγιάς. Το βουνό κατηφορίζει ενώ τα δέντρα υψώνονται προσφέροντας τη σκιά τους. Σε λίγο πλησιάζουμε το ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΥΝΙΟΥ, ένα σύμπλεγμα στη ρίζα μιας πλαγιάς με ευκαλύπτους. Το κεντρικό κτίριο συμπληρώνουν εξωτερικό θεατράκι, κυλικείο, παιδική χαρά και παγκάκια.
Το Βουνί είναι ένα από τα παλαιότερα αμπελουργικά χωριά, πασίγνωστο για τα σταφύλια του. Σε περασμένα χρόνια αποτελούσε περιφερειακό οινικό κέντρο που προσέλκυε εργάτες από διάφορα μέρη κατά την εποχή του τρυγητού. Η ποικιλία Μαύρο διατηρεί τα σκήπτρα μέχρι σήμερα αλλά πολλοί νέοι αμπελώνες έχουν φυτευθεί με ποικιλίες όπως Cabernet Sauvignon και Grenache. Το Βουνί προσφέρει και αξιοθέατα πολιτιστικού ενδιαφέροντος, όπως παλιές εκκλησίες και το καταφύγιο του ”Κυπριακού Γαιδουριού”.
Καθώς πλησιάζουμε στον επόμενο προορισμό, το Κοιλάνι, οι κορφές του Τροόδους υψώνονται περήφανα στο βάθος. Φτάνουμε στο χωριό τέσσερα χιλιόμετρα αργότερα και το βρίσκουμε περιτριγυρισμένο από ψηλές πλαγιές με πολλά αμπέλια. Το Κοιλάνι αποτελεί στην ουσία το επίκεντρο της περιοχής Κρασοχωριών Λεμεσού, χτισμένο καθώς είναι στη βάση της κορφής Αφάμης.
Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αμπελουργικές κοινότητες και έχει δύο οινοποιεία. Το ”ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΗ” ιδρύθηκε το 1983 και έχει καθιερωθεί πλέον στα οινοποιητικά δρώμενα της νήσου. Ένα από τα κορυφαία κρασιά της Κύπρου παρασκευάζεται εδώ το Μosxatos, ένα γλυκύ λευκό το οποίο διακρίνεται από έντονο χρυσό χρώμα και εκρηκτικά, πυκνά και ραφιναρισμένα αρώματα, που συμπληρώνονται από ένα παχύ και λιπαρό στόμα με υποδειγματική ισορροπία.
Χαμηλότερα, στον κύριο δρόμο, θα συναντήσουμε το οινοποιείο Vardalis Winery. Η μπροστινή αυλή του δημιουργεί Βακχική ατμόσφαιρα και αυτή επιβεβαιώνεται στο εσωτερικό. Μπορείτε να το επισκεφθείτε και τα Σαββατοκυρίακα και βεβαιωθείτε ότι δοκιμάζετε το Vardalis Maratheftiko, με μυρωδιά που κυριαρχείται από αρώματα ερυθρών φρούτων.
Υπάρχουν πολλά να γευθείτε στο Κοιλάνι εκτός από κρασί, όπως το γλυκό ”Παλουζές”. Κάθε Οκτώβριο γίνεται εδώ το φεστιβάλ ”Τα Αφάμια” όπου ο παλουζές προσφέρεται δωρεάν. Η αρχιτεκτονική του χωριού, παραδοσιακή με στενές αυλές και πέτρινα σπίτια, παρουσιάζει μια ξεχωριστή πινελιά με χρήση λουλακιού χρώματος στους τοίχους. Υπάρχει ένα Αμπελουργικό Μουσείο, και ένα Εκκλησιαστικό Μουσείο στο οποίο φυλάσσεται η κάρα της Αγίας Μαύρης, πολιούχου Αγίας του χωριού.
Κατευθυνόμενοι προς το Πέρα Πέδι, τον επόμενο σταθμό, θα συναντήσουμε ένα θαύμα της φύσης: ένα γιγαντιαίο πλάτανο δίπλα στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαύρης. Η περίμετρος του κορμού υπολογίζεται γύρω στα 8 μέτρα! Η ηλικία του εκτιμάται στα 800 χρόνια.
Το Πέρα Πέδι είναι γνωστό για τα αμπέλια και τα μήλα του. Εν μέρει αναρριχημένο στην πλαγιά χαίρεται το πράσινο και χαροποιεί τον επισκέπτη με γραφικά σπίτια κατά μήκος φιδωτών δρόμων. Δεν παράγει πολλά σταφύλια πλέον και στους περισσότερους αμπελώνες καλλιεργείται η ποικιλία Μαύρο.
Από εδώ ταξιδεύουμε βορειοδυτικά παίρνοντας αριστερή στροφή. Ο δρόμος θα μας φέρει στα Μανδριά πριν συμπληρωθούν 6 χιλιόμετρα. Το χωριό φωλιάζει σε υψόμετρο 900 μέτρων και έχει έτσι ψηλή βροχόπτωση. Αυτό χαρίζει στα σταφύλια όγκο και προσδίδει ξεχωριστή γεύση στα κρασιά.
Το οινοποιείο ”Μ.ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ” το βρίσκουμε σε μικρή απόσταση από το κέντρο του χωριού. Όπως και σε άλλα οικογενειακά οινοποιεία τα παραδοσιακά ”εργαλεία του επαγγέλματος” φυλάσσονται και η χρήση τους εξηγείται στον επισκέπτη. Ο πρώτος όροφος οδηγεί σε ένα εξώστη μεγάλο όσο και το κάτω χτίσμα – ιδανικός χώρος για γευστολόγηση. Εδώ μπορείτε να δοκιμάσετε το ερυθρό ”Castellani” και το ομώνυμο λευκό ξηρό.
Αφήνοντας τα Μανδριά κατευθυνόμαστε βόρεια. Ο δρόμος μας φέρνει στις Κάτω Πλάτρες (πέντε χιλιόμετρα), διαβαίνοντας μέσα από πεύκα. Σε υψόμετρο άνω των 1000 μέτρων οι Κάτω Πλάτρες παραμένουν ένα δροσερό χωριό ακόμη και το καλοκαίρι. Αποτελούν δημοφιλή προορισμό αν και δεν πλησιάζει στην αίγλη του ”αδερφού” χωριού Πάνω Πλάτρες όπου ο Νομπελίστας Σεφέρης έγραψε τους στίχους του ”…τ’αηδόνια δεν σ’αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες…”
Κοντά στην εκκλησία του χωριού βρίσκεται το πανέμορφο οινοποιείο ”LAMBOURI WINERY” όπου για τυχόν επισκέψεις πρέπει να υπάρξει προσυνεννόηση. Η μονάδα παράγει κρασί από το 1989 και ξεχωρίζει για το ”Lambouri White”, οινοποιημένο αποκλειστικά από Ξυνιστέρι, με απλά, ξεκάθαρα αρώματα και ελαφριά γεύση.
Για να συνεχίσουμε επιστρέφουμε στα Μανδριά και μετά κατεβαίνουμε προς το Όμοδος. Στον δρόμο θα συναντήσουμε το Οινοποιείο ”ΖΗΝΩΝ”. Είναι μια σχετικά μεγάλη μονάδα που τη χαρακτηρίζουν τα εργαλεία τα οποία ο ιδιοκτήτης εκθέτει διαγράφοντας τις τέσσερις γενεές της οικογένειας του στην παραγωγή κρασιού. Παρασκευάζει ένα ωραίο λευκό από Ξυνιστέρι, το ”Zenon White” που έχει ένα λευκοκίτρινο χρώμα, ευχάριστα , καθαρά και κομψά αρώματα φρούτων και μια δροσιστική, ισορροπημένη γεύση. Είναι ιδιαίτερα προσιτό για καθημερινή κατανάλωση.
Η επόμενη στάση είναι ένα εντυπωσιακό χωριό, το Όμοδος. Περικυκλωμένο από βουνοκορφές, είναι χτισμένο στη δυτική όχθη του Χα Ποτάμι σε μέσο υψόμετρο 810 μέτρων. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι ψηλή (780mm) και κάνει το έδαφος εύφορο, όχι μόνο για αμπελώνες αλλά και για μεγάλη ποικιλία από φρουτόδεντρα. Η κεντρική πλατεία, η οποία πήρε το όνομά της από το μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, είναι σήμερα ένα αμάλγαμα αναπαλαιωμένων κτιρίων, καφετεριών εστιατορίων και καταστημάτων. Μπορείτε εκεί να επισκεφθείτε το εικονοσκευοφυλάκιο της Μονής, το Μουσείο Αγώνος ΕΟΚΑ 1955-1959, το Μουσείο Ταντέλλας – Πιπίλας (παραδοσιακό κέντημα), αλλά και το Συνοδικό της Μονής που έχει μετατραπεί σε Μουσείο. Μην αμελήσετε μια επίσκεψη στον αναπαλαιωμένο ”Ληνό” που υπάρχει στην κοινότητα.
Η περιοδεία μας συνεχίζεται στο δρόμο Ε601 (Ερήμη – Λεμεσός). Στην περιοχή θα συναντήσουμε το ”Linos Winery” το οποίο παράγει πλήρη σειρά κρασιών. Τα προϊόντα του προέρχονται από σταφύλια ιδιόκτητων αλλά και νοικιασμένων αμπελώνων και είναι υπό τη φροντίδα και επίβλεψη της οικογένειας του ιδιοκτήτη κ. Ηρόδοτου Ηροδότου. Ξεχωρίζει το λευκό ξηρό ”Linos”, από Riesling και Ξυνιστέρι, ιδεώδες για το καθημερινό τραπέζι. Από το οινοποιείο μπορείτε να χαρείτε τη θέα προς την ασβεστολιθική ράχη Αφάμης με τους περίφημους αμπελώνες και χαμηλότερα την τοποθεσία Κούπετρα, το σημείο όπου πιθανώς βρισκόταν το αρχαίο βασίλειο που μνημονεύει ο Βιτσέντζος Κορνάρος στον ”Ερωτόκριτο”.
Συνεχίζοντας νότια στον Ε601 σύντομα συναντάμε την πάροδο δεξιά προς Βάσα (τέσσερα χιλιόμετρα). Ο δρόμος διασχίζει ένα ορεινό τοπίο με αμπελώνες διαμορφωμένους με πετρόχτιστες δόμες, ακόμα και σε σημεία τόσο απόκρημνα που διερωτάσαι ποιος Θεός προστάτευε τους ανθρώπους που τις κατασκεύασαν… ίσως ο Διόνυσος να συμμάχησε με το Δία.
Η Βάσα είναι ένα παραδοσιακό χωριό οινοποιών με πολλές αναπαλαιωμένες οικίες. Στην είσοδο του οικισμού αξίζει να δείτε το αρχαίο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Λίγο πιο κάτω μας περιμένει το VASA WINERY. Το αναπαλαιωμένο κτίριο του λειτουργεί ως οινοποιείο εδώ και τέσσερις γενιές. Ο τωρινός ιδιοκτήτης, κ. Πάμπος Αργυρίδης, ανάπλασε και επέκτεινε το οινοποιείο εξοπλίζοντας το με σύγχρονα μηχανήματα, διατήρησε όμως τον χαρακτήρα του. Εδώ ο οινόφιλος μπορεί να δει μουσειακά εκθέματα – αυθεντικά σύνεργα καλλιέργειας, πιθάρια, κοφίνια κ.α. – και να μάθει για τις παραδοσιακές μεθόδους οινοποίησης. Η μονάδα παράγει κρασιά μόνο από ιδιόκτητους αμπελώνες και σε περιορισμένες ποσότητες. Ξεχωρίζουν το ερυθρό ξηρό ”Saint Timon” και το επίσης ερυθρό ξηρό ”Cabernet Sauvignon Κτήμα Αργυρίδη”, με έντονη, πολύπλοκη μύτη και πλούσιο στόμα, αλλά και το λευκό ξηρό ” Chardonnay” που ζυμώνεται και ωριμάζει σε δρύινα βαρέλια από τη Γαλλία.
Στο χωριό θα βρείτε καφενεία, ταβέρνες και Λαογραφικό Μουσείο με πολλά εκθέματα και αρκετές πληροφορίες για την αμπελουργική και οινική παράδοση. Ας μην ξεχνάμε, ότι παλαιότερα κάθε σπίτι του χωριού ήταν και οινοποιείο.
Ο δρόμος από τη Βάσα προς τη Μαλιά, καθαρά αγροτικός (ακολουθεί πορεία παράλληλη με τον Ε601), διασχίζει αναρίθμητους αμπελώνες στη δυτική πλαγιά της κοιλάδας του Χα Ποτάμι, σε μια διαδρομή ανεπανάληπτης ομορφιάς. Θα βρούμε το χωριό σε ένα ύψωμα στα αριστερά και με ένα μιναρέ να ορθώνεται πάνω από τις στέγες.
Η Μαλιά, λιγότερο ανεπτυγμένη τουριστικά, διατηρεί αυθεντική προσωπικότητα και καλεί τον οινόφιλο να την εξερευνήσει. Άξιο εξερεύνησης όμως είναι και το οινοποιείο ”ΚΤΗΜΑ ΚΕΟ” (η επίσκεψη πρέπει να προκαθοριστεί). Μία από τις μεγαλύτερες περιφερειακές μονάδες ανακαινίσθηκε το 1996, τη χρονιά που φυτεύτηκαν και 50 εκτάρια ιδιόκτητων αμπελώνων. Από τη γκάμα προϊόντων ξεχωρίζουν το λευκό ”Riesling”, ενδεχομένως το καλύτερο του είδους του στην Κύπρο, και το επίσης λευκό ”Ktima KEO Chardonnay”, με ελκυστική μύτη και ώριμα χαρακτηριστικά.
Διαβαίνοντας συνεχόμενα χωράφια από αμπελώνες μετά από τέσσερα χιλιόμετρα φθάνουμε στο χωριό Άρσος, το οποίο είναι πνιγμένο στο πράσινο.Είναι χτισμένο παραδοσιακά από πελεκητή πέτρα στην ανατολική πλαγιά της κοιλάδας. Το χώμα δεν είναι αποκλειστικά ασβεστολιθικό και τα κωνοφόρα γύρω από τα σπίτια και τους αμπελώνες είναι πολλά. Για το οινοποιείο ”NIKOLETTINO WINES” ακολουθούμε το δρόμο που περνάει έξω από το χωριό, δεξιά προς την Πάφο. Θα το βρούμε στη δυτική πλαγιά απέναντι από το χωριό. Από τις βεράντες του μπορείτε να θαυμάσετε το συνοικισμό και τους αμπελώνες μέχρι τις απέναντι πλαγιές. Το οινοποιείο χρησιμοποιεί σταφύλια από τοπικούς αμπελώνες.Δοκιμάστε το Ξυνιστέρι που παράγεται εκεί.
Το Άρσος υπήρξε μεγάλο και εύπορο χωριό όπως μαρτυρούν τα σπίτια του και διάφορα κτίρια όπως αυτό της παλιάς αγοράς που σήμερα λειτουργεί ως ταβέρνα. Στο χωριό λειτουργεί και Λαογραφικό Μουσείο σε μια διατηρητέα οικία.
Από το Άρσος, επιστρέφουμε στη Μαλιά και ακολουθούμε πορεία νοτιοανατολική. Οκτώ χιλιόμετρα περίπου, θα στρίψουμε δεξιά για Πάχνα. Είναι ένα μεγάλο χωριό και αποτελεί ένα από τα περιφερειακά κέντρα. Οι δρόμοι γύρω από τον οικισμό διασχίζουν αμπελώνες, όπως και ο δρόμος που οδηγεί – μετά από εφτά χιλιόμετρα – στην Ανώγυρα, το χωριό της ”Ανεράδας” του ποιητή Δημήτρη Λιπέρτη. Εδώ θα βρείτε καφενεία, ταβέρνες, ξενώνες, θεματικό πάρκο ελιάς, Μουσείο Παστελλιού αλλά και ενδιαφέρουσες βιοτεχνίες. Η αρχιτεκτονική προδίδει το πέρασμα πολλών διαφορετικών εποχών.
Σημείο Εκκίνησης: Κολόσσι
Τέρμα: Αυδήμου
Πηγή: Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού Κυπριακής Δημοκρατίας