Το Σαράντι, ένα από τα πιο γραφικά χωριά της Κύπρου, βρίσκεται στα βόρεια Μαδαρής, στη γεωγραφική περιφέρεια της Πιτσιλιάς. Απότομες βουνοπλαγιές, κοιλάδες καλυμμένες με άγρια φυσική βλάστηση και καλλιέργειες με κυρίαρχες τις φουντουκιές «συνθέτουν» τη μοναδική ομορφιά του χωριού μας.
Είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, ένα από τα υψηλότερα χωριά της Κύπρου χτισμένο σε μέσο υψόμετρο 1060 μέτρα. Ειδικότερα, το υψόμετρο από τα 700 μέτρα στα βόρεια του χωριού αυξάνεται κοντά στον οικιστικό πυρήνα στα 1060 μέτρα και αγγίζει τα 1612 στα νότια σύνορα του, στην κορφή Αδελφοί.
Ονομασία
Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν οι ακόλουθες εκδοχές:
- Το όνομα του χωριού, όπως διασώζει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, προήλθε από το επώνυμο του πρώτου κάτοικου ή ιδιοκτήτη γης στη περιοχή που ήταν Σαράντης. Αξίζει να σημειωθεί πως οι κάτοικοι των διπλανών χωριών όταν επρόκειτο να επισκεφτούν το χωριό έλεγαν «θα πάμε στου Σαράντη».
- Μια άλλη εκδοχή για την ονομασία του χωριού, που σώθηκε από στόμα σε στόμα, συνδέει το όνομά του με την ανέγερση της εκκλησίας της Παναγίας του Άρακα που βρίσκεται στο γειτονικό χωριό, Λαγουδερά. Συγκεκριμένα, κατά την ανέγερση της εκκλησίας εργάζονταν σαράντα μάστορες που διέμεναν στην περιοχή που σήμερα είναι κτισμένο το χωριό, και οι οποίοι, σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, ήταν η αφορμή να ονομαστεί το χωριό Σαράντι.
Πληθυσμός
Ο πληθυσμός του Σαραντιού, όπως φαίνεται και από τον πιο κάτω πίνακα, παρουσιάζει αυξομειώσεις.
Δυστυχώς, στις μέρες μας, ο πληθυσμός του Σαραντιού μειώθηκε σημαντικά, παρά, όπως γράφει ο Καρούζης ,«τις φιλότιμες και αξιότιμες προσπάθειες μερικών αποδήμων».
Παρατηρεί κανείς πως η τελευταία απογραφή έδειξε το μικρότερο αριθμό πληθυσμού από όλες τις προηγούμενες. Είναι φανερό πως το Σαράντι δέχτηκε το πλήγμα της αστυφιλίας και της αποδημίας.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η πορεία του πληθυσμού, από το 1881 μέχρι την τελευταία απογραφή του 2001.
Χρονολογία |
Αριθμός κατοίκων |
Χρονολογία |
Αριθμός κατοίκων |
1881 |
77 |
1946 |
134 |
1891 |
93 |
1960 |
164 |
1901 |
89 |
1973 |
149 |
1911 |
105 |
1976 |
141 |
1921 |
86 |
1982 |
92 |
1931 |
90 |
2001 |
57 |
Φυσικό Περιβάλλον
Το Σαράντι, χωριό με βουνίσιο και τραχύ ανάγλυφο που δεν ευνοεί την καλλιέργεια γης, γι’ αυτό και οι καλλιέργειες περιορίζονται στη γη πλάι στις ρεματιές. Ο Καρούζης, κατά την περιδιάβαση του αποτυπώνει το φυσικό περιβάλλον γράφοντας: «Πλούσια η φυσική βλάστηση του πεύκου, του σφένδαμου, της τρεμιθιάς, της φτέρης, του λάδανου και του θυμαριού. Αγριοτριανταφυλλιές και αλουπόχαρτο ξεπροβάλλουν μπροστά σου, καθώς περιδιαβάζεις το τοπίο. Κι ανάμεσα στις ήμερες καλλιέργειες κυριαρχούν η φουντουκιά με λίγα αμπέλια και άλλες δεντρώδεις καλλιέργειες. Λίγες ακόμα καστανιές δεσπόζουν στο ψηλό τοπίο και μεταφέρουν τη μνήμη σου σ’ άλλες υγρές περιοχές του κόσμου».
Εκκλησία
Η εκκλησία του χωριού, είναι αφιερωμένη στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. Πρόκειται για μια ξυλόστεγη εκκλησία του 16ου αιώνα, κτισμένη από πέτρα της περιοχής.
Πηγές:
Γιώργου Καρούζη, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λεμεσός, Πόλη και Επαρχία, Λευκωσία 2001
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπάιδεια, τ. 12
Κοινοτικό Συμβούλιο Σαράντι