Τραχανάς
Ο Τραχανάς είναι ξηρό προϊόν ζύμωσης σιταριού (κονάρι) και ξινισμένου πρόβειου ή / και αιγινού γάλακτος. Παράγεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τραχανάς ονομάζεται επίσης η σούπα που ετοιμάζεται βράζοντας το ξηρό αυτό προϊόν σε νερό.
Ιστορία: Σύμφωνα με τον W.W. Weaver, ο Τραχανάς είναι “εθνικό πιάτο της Κύπρου” και συνδέεται άμεσα με την κυπριακή ταυτότητα (2002). Λόγω της άγριας υφής που χαρακτηρίζει τον Τραχανά, η ονομασία πιθανότατα να προέρχεται από τη λέξη “τράχονας” που αποδίδεται σε άγριας υφής σκληρό έδαφος.
Μέθοδος παραγωγής: Γίνεται η οξίνιση του γάλακτος με την προσθήκη ξινισμένου γάλακτος και άλατος (περίπου 7 μέρες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος). Το ξινισμένο γάλα θερμαίνεται για 30-40 λεπτά και στους 95-100°C χαμηλώνεται η φωτιά. Προστίθεται σταδιακά το κονάρι σε αναλογία 1:2 (κονάρι:γάλα). Το μείγμα ανακατεύεται μέχρις ότου δημιουργηθεί μία πολύ πηκτή μάζα. Αφού ψηθεί, το μείγμα αφήνεται να κρυώσει για 12 ώρες τουλάχιστον και, αφού ζυμωθεί, αφήνεται να “ξεκουραστεί” για 2-3 ώρες. Η μάζα κόβεται σε κομμάτια (“κουλουρώνεται”) (ο τρόπος κοψίματος και το τελικό σχήμα ποικίλουν αναλόγως περιοχής). Τα κομμάτια ξηραίνονται στον ήλιο για τουλάχιστον 8 μέρες. Ο Τραχανάς διατηρείται ολόχρονα σε κατάλληλες συνθήκες.
Γαστρονομία: Καταναλώνεται ως σούπα, ειδικά το χειμώνα. Συνήθως ψήνεται σε ζωμό κοτόπουλου και προστίθενται κομμάτια Χαλλουμιού (βλέπε αρ. 1).
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος