Μαξίλλες Λυσού
Οι Μαξίλλες Λυσού είναι είδος παστού σύκου που παρασκευάζεται στο χωριό Λυσός της επαρχίας Πάφου.
Ιστορία: Σύμφωνα με τον Κ. Γιαγκουλλή, οι Μαξίλλες πήραν το όνομά τους από τη λατινική λέξη “μαξίλλα” που σημαίνει “πρώιμο σύκο”. Επίσης, σύμφωνα με το Ρ. Παπαγγέλου (2001), η ονομασία “μαξίλλες” σημαίνει παστό/πρώιμο σύκο και προέρχεται από τη λατινική λέξη “macilentus” που σημαίνει ισχνός. Οι Μαξίλλες αποτελούσαν παλαιότερα το γλυκό του χειμώνα για τους κατοίκους της Λυσού.
Μέθοδος παραγωγής: Τα σύκα, ενώ βρίσκονται στο δέντρο, αλείφονται στη μύτη με ελαιόλαδο που εμποτίζεται σε βαμβάκι, το οποίο είναι στερεωμένο στην άκρη καλαμιού με σκοπό την ωρίμανση πολλών καρπών ταυτόχρονα. Σε 7 περίπου μέρες, ο καρπός ωριμάζει και γίνεται η συγκομιδή. Τα σύκα απλώνονται στο έδαφος σε “νύσιους” (βελόνες των πεύκων) για 1-2 μέρες μέχρι να μαραθούν. Κόβονται στη μέση (χωρίς να διαχωριστούν) και αφήνονται για άλλες 3-4 μέρες για να “παστελλώσουν” (αποξηρανθούν). Στη συνέχεια, τοποθετούνται σε ζεστό νερό με μάραθο για 1-2 λεπτά, στραγγίζονται και αφήνονται να κρυώσουν/στεγνώσουν (Ιωαννίδου M., 2007, Ντοκιμαντέρ: Με γέφυρα τη γευστική μας παράδοση).
Γαστρονομία: Καταναλώνονται ως γλυκό ή με καρύδια.
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος